‘Wij, “de intellectuelen”, hielden de werkloosheidscijfers bij, werkten aan alternatieven en organiseerden de solidariteit. Zij, “de jongens van de karton”, namen de acties in de fabriek voor hun rekening. Zo werd de samenwerking geboren tussen arbeiders en studenten, tussen “oude” en “nieuwe” CPN-leden’

Aldus Ina Brouwer (1950) in haar autobiografische boek Tussentijds. De communiste reflecteerde hier op het begin van haar partijcarrière. Als dochter van een VVD-stemmende politiecommissaris was ze niet de stereotype arbeider die de CPN lang definieerde. Brouwer was een van de vele studenten en andere hoogopgeleiden die zich begin jaren zeventig bij de CPN aansloten en de partij grondig veranderden. Zo werd de orthodoxe, marxistisch-leninistische ideologie van het CPN geleidelijk vervangen door een ‘pluriforme insteek’ met focus op het bevorderen van emancipatie en het tegengaan van discriminatie.[1]

In 1981 maakte Brouwer haar debuut in de Kamer. De CPN-fractie bestond toen uit drie personen en werd geleid door Marcus Bakker, die al sinds 1963 aan het roer stond. Na de vervroegde verkiezingen in september 1982 behield de partij drie zetels. Bakker trad terug en hierop werd Brouwer gekozen als fractievoorzitter. Zij was niet bang om met een interpellatie de zittende macht ter verantwoording te roepen. Ze viel ook op door haar kritiek op de communistische landen. Zo demonstreerde ze met PvdA’er Ien Dales voor de hekken van de Oost-Duitse ambassade. Hoewel het haar op kritiek kwam staan van sommige partijgenoten, zei ze steun te hebben van haar fractie.

In 1986 leed de partij een groot verlies. Bij de Kamerverkiezingen verloor de CPN al haar zetels. Dat weerhield Brouwer er niet van voort te gaan met de samenwerking met de andere kleine linkse partijen PPR, PSP en EVP. De partijen besloten in 1989 als één lijst onder de naam Groen Links aan de verkiezingen mee te doen. Dat werd met zes zetels winst een bescheiden succes. Brouwer kwam als nummer drie terug in de Kamer. Vier jaar later voerde ze met Mohammed Rabbae de lijst aan. De partij verloor hierop één zetel. Brouwer besloot na dit teleurstellende resultaat terug te treden als lijstaanvoerder en de Kamer te verlaten.

Ina Brouwer. Foto: Marcel Antonisse, Nationaal Archief / Anefo

[1] ‘Machtsvorming voor een socialistisch Nederland’, partijprogram CPN, febr. 1984.

Ina Brouwer, Dagboeknotities en beschouwingen over politieke vernieuwing (Den Haag 1988).

‘‘Niet klagen maar strategieën ontwikkelen.’ Interview met Ina Brouwer’, in: Anneke Groen e.a. (red.), Vrouwen en het Binnenhof (’s-Gravenhage 1985) p. 37-38.

Ina Brouwer en Marcus Bakker in zendtijd politieke partijen 1986