“Het grote voordeel van een kleine fractie is dat je weinig tijd kwijt bent aan interne zaken als je elkaar vertrouwt. (…) En het grote voordeel is dat je daarmee ook dichter bij je eigen standpunt kunt blijven, waardoor je verhaal minder grijs wordt. Want het is niet een compromis van een compromis.”[1]

Zijn hele loopbaan droeg Peter Lankhorst de waarde uit van de PPR als kleine partij links van de PvdA. In die kleinheid lag haar bestaansrecht, was zijn overtuiging. In 1974 begon de 27-jarige Lankhorst zijn politieke carrière voor de PPR als lijsttrekker voor de Amsterdamse gemeenteraad. In 1981 maakte hij de overstap naar de landelijke politiek. Dertien jaar lang, tot 1994, bleef hij lid van de Tweede Kamer.

Peter Lankhorst. Foto: Rob Bogaerts, Nationaal Archief / Anefo

Lankhorsts entree in de Tweede Kamer viel samen met de richtingenstrijd binnen de PPR over de strategische koers van de partij. Lankhorst was voorstander van de versterking van de klein-linkse samenwerking met de PSP en de CPN zonder met hen te fuseren; want ‘small is beautiful’.[2]

Vanaf de Tweede Kamerverkiezingen van 1982 vormde Peter Lankhorst acht jaar lang een tandem met fractievoorzitter Ria Beckers. Generalist Lankhorst groeide in deze jaren uit tot een veelzijdig Kamerlid, gewaardeerd om zijn vakkennis en onverbloemde bijdragen aan het debat. Hij was een warm pleitbezorger van vergroening van beleid en van het bevorderen van inspraak. In 1993 realiseerde Lankhorst een initiatiefwet over de vertegenwoordiging van leerlingen in schoolbesturen.[3]

Over de totstandkoming van GroenLinks hield Lankhorst lang aarzelingen. Toen het eenmaal zover was, ging hij echter loyaal mee – om na het vertrek van Beckers in 1993 nog een jaar het fractievoorzitterschap waar te nemen. De PPR bleef nog lang zijn referentiekader. Het samenwerkingsverband moest vooral geen ‘grijze muis’ worden.[4]

Deze biografie is gebaseerd op Carla Hoetinks venster ‘”Small is beautiful”: Peter Lankhorst: gemeenteraadslid, Tweede Kamerlid, fractievoorzitter PPR (1974-1994)’ in: Christoph van den Belt e.a. (red.), De Politieke Partij Radikalen (PPR), 1968-1990. Macht uit het zadel. (Amsterdam, 2022), pp. 180-181.

[1] Peter Lankhorst, ‘Genuanceerd maar radicaal. In memoriam Ria Beckers (1938-2006)’. In: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2006. (Amsterdam, 2006), pp. 156-159, aldaar p. 158.

[2] Naar een constatering van Paul Rosenmöller, Een mooie hondenbaan. Uitgeverij Balans, Amsterdam 2003, p. 16.

[3] Titia van Rijckevorsel en Henk Enkelaar, Wie is wie in de Tweede Kamer. Spelers en tegenspelers. Bekking, (Amersfoort 1988), p. 93.

[4] de Volkskrant, 17 juni 1989.